به گزارش خبرنگار ایبِنا، تامین مالی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت‌های تولیدی است که در صورتیکه با اختلال مواجه شود به سرعت باعث کاهش تولید می‌شود. استفاده از روش‌های خلاقانه و متنوع برای تامین‌مالی در بنگاه‌های اقتصادی علاوه بر اینکه باعث سرمایه‌گذاری بیشتر، سهولت در تامین‌مالی و جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات تامین‌مالی می‌شود، از آسیب دیدن کسب‌و‌کار در شرایط بحران اقتصادی و مالی هم جلوگیری می‌کند.
کشور های مختلف تجربه های متفاوتی از تامین مالی جمعی را داشته‌اند که عمدتا با استفاده از فناوری‌های به‌روز و نوآوری همراه بوده است. استفاده از روش‌های غیر بانکی تامین مالی برای افرادی که دسترسی به اعتبار و وثیقه بانکی ندارند و در استفاده از روش‌های معمول تامین مالی مشکل دارند، بسیار کاربردی است. یکی از بخش‌هایی که از این گونه از مدل‌های تامین مالی بسیار استفاده می‌شود، تامین‌مالی کسب‌و‌کار های نوپا و کوچک است.
کسب‌و‌کار‌های فردی و کوچک می‌توانند اشتغال‌زایی بالایی داشته باشند و یا ایجاد کنند از سوی دیگر سرعت حرکت چرخه اقتصاد کشورها را افزایش می‌دهند.
پیدایش تامین مالی جمعی
دلیل ظهور و گسترش تامین مالی جمعی به شکل سازمان یافته در قالب تامین سرمایه مالی را می‌توان بحران مالی سال ۲۰۰۸ در جهان دانست. سقوط بازار مسکن و صنعت مالی در سال ۲۰۰۸ افراد را مجبور کرد که به دنبال شیوه‌های متفاوت از تامین مالی با ابزارهای جایگزین باشند. موسسات مالی و بانک‌های مرسوم پس از این رخداد دیگر نمی توانستند یا مایل نبودند مثل گذشته اقدام به اعطای تسهیلات نمایند. این امر مردم را به سوی وام دهی به یکدیگر از طریق فضای اینترنت کشاند.
صنعت تامین مالی جمعی به سرعت به یک گزینه در دسترس کارآفرینان جهت اجرایی کردن ایده ها و کسب وجوه مورد نیاز، تبدیل شد. درآمد تامین مالی جمعی در جهان از ۵۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ به ۱.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ رسیده و در این مدت سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۲ بیش از ۴۵۰ پلتفرم تامین مالی جمعی با تامین مبلغی بیش از ۲.۷ میلیارد دلار در جهان وجود داشت. در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۲۴.۴ میلیارد دلار رسید. در حال حاضر هم در سال ۲۰۲۱ تعداد گروه های تامین مالی جمعی تنها در ایالات متحده آمریکا به ۱۴۷۸ رسیده است و سه پلتفرم Kickstarter، Indiegogo و Crowd Supply که از بزرگترین پلتفرم ها در حوزه تامین مالی جمعی به شمار می‌آید متعلق به همین کشور است بطوریکه شرکت Kickstarter به تنهایی تا ژانویه ۲۰۲۱ بیش از ۵.۶ میلیارد دلار تامین مالی را برای بیش از ۱۹۷ هزار پروژه انجام داده است.
کاربرد تامین مالی جمعی
تامین مالی برای کسبوکارها یکی از مشکل‌ترین مسائلی است که کارآفرینان در هنگام راه‌اندازی کسب‌و‌کار و همچنین در طول فعالیت به آن نیازمند هستند.
در حوزه تامین مالی راه‌های بسیار زیادی پیش روی کارآفرینان جهت تامین مالی کردن کسب و کار و پروژه قرار دارد. بهترین روش ها برای تامین‌مالی در هنگام راه‌اندازی کسب‌و‌کار استفاده از روش‌هایی غیر از روش‌های سنتی است. زیرا دسترسی به روش‌های سنتی تامین‌مالی در بعضی موارد دشوار است و با سرعت بالایی همراه نیست.
خلاقیت در سبک مدیریت اقتضا می‌کند تا در روش‌های تامین مالی نیز بنگاه‌ها دست به خلاقیت بزنند و از روش‌های جدید استفاده کنند. روش‌های تامین‌مالی جمعی از دسته روش‌هایی هستند که با انعطاف‌پذیری بالا و تنوع راه خلاقیت را باز می‌کنند. این روش‌ها با حذف فاصله جغرافیایی، تامین‌مالی را به صورت خرد و گسترده ممکن می کنند و چه بسا با استفاده از روش های خلاقانه و کاربردی بتوان نسبت به تامین‌مالی سنتی به نتایج بسیار بهتری هم رسید.
بازاریابی با تامین‌مالی جمعی
با مشارکت گسترده افراد در تامین‌مالی جمعی، اهداف بازاریابی برای کسب‌و‌کار مزبور نیز محقق می‌شود. زیرا تامین‌کنندگان مالی، سفیران بالقوه محصول و خدمات هستند و در هنگام تامین‌مالی کردن به صورت همزمان باعث ارزیابی دهان به دهان و معرفی محصول و خدمات و ارتقای فروش کالای مزبور می‌شوند.
مدل‌های مختلف تامین مالی جمعی
تامین مالی جمعی انواع مختلفی دارد و به مرور زمان و با خلاقیت مدیران کسبوکارها مدل‌های جدیدی از انواع تامین‌مالی جمعی خلق می‌شود. مدیران با توجه به شرایط و مقدار نیاز به نقدینگی از روش‌های مختلفی برای تامین‌مالی جمعی استفاده می‌کنند.
مهم‌ترین انواع تامین‌مالی، مبتنی بر اهدا (وقف)، مبتنی بر قرض (وام)، مبتنی بر پاداش، مبتنی بر سهام (مشارکت) است. گونه‌های جدیدی از تامین‌مالی با به وجود آمدن فناوری بلاکچین و شکل‌گیری رمزارز‌ها نیز به وجود آمده است. همچنین روش‌های جدیدی مبتنی با بازاریابی بازگشتی و خانواده مالی شکل گرفته است.
برخی از واحد‌های تحقیق و توسعه در شرکت‌ها که در کشور ما از آنها با نام پارک علم و فناوری یاد می‌شود نیز از روش‌های تامین‌مالی جمعی برای تامین‌مالی پروژه‌ها و طرح‌های خود استفاده می‌کنند.
تامین مالی جمعی با ارزهای دیجیتال (ICO)
در تعریف ICO می‌توان عنوان کرد که قسمتی از فرآیند تامین مالی برای استارتاپ‌های فعال در حیطه ارزهای دیجیتال است. با گسترش خبرهای مرتبط با بیت کوین و توسعه روزافزون کاربردهای ارزهای دیجیتال، تعداد زیادی از استارتاپ‌ها اقدام به فعالیت در این زمینه کرده‌اند. این استارتاپ‌ها به ازای جذب منابع از سرمایه‌گذاران ریسک‌کننده یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سهام‌هایشان را در قالب توکن عرضه می‌نمایند.
به زبان واضح تر، ICO مخفف Initial Coin Offering می‌باشد که معنی آن “عرضه اولیه ارز (سکه)” است. در یک ICO قسمتی از ارزهای دیجیتال مورد نظر به عنوان سرمایه اولیه شروع به کار استارتاپ با تخفیف و قیمتی پایین‌تر از قیمت عادی با فروش توکن، به فروش گذاشته می‌شود. اغلب این جذب سرمایه توسط بیت کوین یا اتریوم صورت می‌گیرد.
گروه هایی که ICO را عرضه می کنند در سایت های خود، گزارشی ارائه می‌کنند مبنی بر اینکه کسب‌و‌کار آنها در چه حیطه‌ای است و قادر به حل چه مشکلاتی می باشد. مقدار سرمایه‌ای که برای آغاز این پروژه لازم است و همچنین فهرست اعضای گروه، زمان لازم برای آغاز کار و ارزش اولیه ارز خودت را اعلام می‌کنند. بدین شکل، سرمایه‌گذاران می‌توانند به تجزیه و تحلیل فرصت‌های رشد این کسب‌و‌کار بپردازند و اگر علاقه داشتند پول خود را در آن سرمایه‌گذاری نمایند.
مزایا و معایب تامین مالی جمعی
تامین‌مالی جمعی به عنوان یکی از متنوع‌ترین راه‌ها برای تامین‌مالی با اینکه از مزایای زیادی مثل کاهش هزینه، ارتقا و بازاریابی محصول، حفظ کنترل مدیریت بر شرکت، حذف موانع جغرافیایی برای سرمایه‌گذاری و کمک به رشد و توسعه شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان برخوردار است، معایبی نیز دارد. تامین‌مالی جمعی اغلب در سطح پایین صورت می‌گیرد و مبالغ بالایی از این طریق جذب نمی‌شود و این بیشتر به دلیل گسترش کمتر اینگونه مدل‌ها نسبت به مدل‌های سنتی است.
همچنین استفاده‌کنندگان از این روش ها در کسب اعتبار در میان تامین‌مالی کنندگان نیز مشکلاتی دارند. به همین دلیل بیشتر افراد در نگاه اول فکر می کنند که اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها کلاهبرداری هستند و از اختصاص منابع مالی خود به این روش ها جلوگیری می کنند. البته که در مواجهه با رمزارز‌ها مشاهده شد که بسیاری از این طرح‌ها برای اهداف کلاهبرداری طراحی شده بودند و همین مسئله علتی برای عدم اطمینان مردم به آنها بود. با این حال درصد کمی از درخواست ها برای تامین مالی جمعی کلاهبرداری هستند و اکثر آن ها با هدف تامین مالی کسب و کارها، طرح‌ها و پروژه ها به وجود می‌آیند.
